01 Şubat 2018 / Dr. Murat Fettahlıoğlu
Şizofreni nedir?
Son yıllarda yapılan araştırmalar göstermiştir ki şizofreni beynin bazı bölgelerindeki hücrelerden salgılanan bazı maddelerin düzensizliği ile ilgili ruhsal bir hastalıktır. Beyindeki hafif yapısal bozulmalar da görüntülenebilmektedir. Genetik özellikler hastalığın oluşmasından belirleyicidir. Çevresel faktörler ve yaşam olayları ancak ortaya çıkarıcı rol oynamaktadır. Kişileri algılama, yorumlama, ilişki kurma ve sürdürme, duygularını ifade ve davranışlarını kontrol etme yeteneklerini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Görülme Sıklığı Şizofreni Genellikle 15-25 yaşlar arasında ortaya çıkar. Çocuklukta ve orta yaşlarda başlayan tipleri de vardır. Şizofreniye her 100 kişiden birinde rastlanır. Buna göre dünyada 60 milyon, Türkiye’ de ise yaklaşık 600 bin şizofreni bulunduğu düşünülebilir. Şizofreni örneklemeye çalıştığımız türde yanlış ve yetersiz bilgiler sebebiyle toplumda damgalanma korkusuyla ve utanılacak bir durum olarak algılanmaktadır. Hasta yakınlarının hastalığı gizlemeye çalışmaları tedavi olanaklarından uzak kalmaya yol açmaktadır. Pek çok hasta çevreden fark edilmesin diye başka şehirlerdeki psikiyatrlara götürülmektedir. Oysa kişinin yaşadığı kentte kolayca ulaşacağı bir hekim tarafından tedavi edilmesi daha uygundur. Tedavi: Şizofreni tedavisinde amaç; alevlenme dönemlerini önlemek, alevlenme dönemlerini erken fark edip ayaktan tedavi etmek, aktif dönem yatıştıktan sonra hastalığa bağlı yeti kaybını en aza indirmek ve hastanın sorunlarla başa çıkma kapasitesini arttırmaktır. Bunun için doktor kontrolünde uzun süreli ilaç tedavisi önemli ve gereklidir. Son yıllarda üretilen antipsikotik ilaçlar öncekilere göre daha avantajlı olup, hastaların tedaviye uyumunu arttırmıştır. Ağızdan ilaç almayan hastalar için farklı yöntemler uygulanabilir. Ayrıca bireysel ve uygun düzenlenmiş grup terapileri oldukça faydalıdır. Hastanın ailesinin yanlış bilgileri doğrularıyla değiştirmek, hastayla olumlu bir ilişki kurabilmek ve ona hastalıkla mücadelesinde gerektiği kadar yardımcı olmak için eğitim gruplarına katılmaları, hastalık hakkında bilgi sahibi olmaları gerekir. Şizofreni Dostları Derneği gibi hasta yakını gruplarıyla ilişki içinde olmak, deneyimlerin paylaşılması ve hastaların haklarının savunulması için işbirliği oluşturmak açısından yararlıdır. Bugün pek çok hasta bağımsız olarak (başkalarının yardım ve gözetimi olmadan) yaşayabilmektedir. Düzenli bir işleri, arkadaşları ve aileleri vardır. Günümüzde sarf edilen tüm çabalar bu durumdaki hastaların oranının artması içindir.
Şizofreni Konusunda YANLIŞ Bilgiler:
-
Anne babanın hatalı tutumu sonucunda oluşur.
-
Bir karakter zayıflığı ve iradesizlik nedeniyle ortaya çıkar (hastalar yeteri kadar çaba göstererek bu hastalığı engelleyebilir.)
-
Çok ders çalışmak ve başarı hırsı insanı şizofreni yapar.
-
Cinsel doyumsuzluk nedeniyle oluşur, evlenince düzelir.
-
Sebeplerden biri aşırı mastürbasyon yapmaktır.
-
Çocukları da şizofreni olur.
-
Tembeldirler ve hiçbir iş yapamazlar, çalışamazlar.
-
Sanılandan daha tehlikelidirler.
-
Ne zaman ne yapacakları belli değildir.
-
Saldırgandırlar. Çevresindekilere ve özellikle çocuklara zarar verirler.
-
Her söyledikleri saçmadır.
-
Tedavisi yoktur. Ömür boyu gitgide ağırlaşarak sürer.